
Cizîra Botanlı Bedirhaniler
Özet
Emir Bedirhan; Botan’ın
son beyi. 1835’te “Hakimê Kurdistan” oldu, giderek güçlendi, adına hutbeler
okundu, Cizre’de barut üretimi için fabrikalar kurdurttu, savaş ve silah uzmanı
yetiştirmek için Avrupa’ya öğrenci gönderdi, Van Gölü’nde gemi yapım
çalışmalarına başladı, “Kürt hükümeti” kurdu, Cizre’yi başkent yaptı, adına
sikkeler basıldı. Merkezi hükümete başkaldırdı. Osmanlı yandaşlarının bir
kısmını yanına çekti, zorlandı, Ewrex Kalesi’ne sığındı, aylarca direndikten
sonra kale düştü, teslim alındı. İstanbul’a götürüldü. Girit’e sürüldü, Şam’da
öldü.
Ve Mir’in ailesi…
Bedirhaniler. “Kürt ulusal hareketinin babası” olarak nitelenen Bedirhan
Paşa’nın ailesi, Kürtlerin modern tarihine damgasını vurmuştur. Kürt tarihindeki
birçok “ilk”i onlar gerçekleştirmiştir.
Malmîsanij kitabında
Bedirhanilerin soyağacını çıkarıyor; Kürtlerin efsanevi önderi Mir Bedirhan’dan
ilk Kürtçe gazeteyi çıkaran Mikdad Midhat’a, balerin Leyla Bedirhan’dan
cumhuriyetin ilk maarif bakanlarından Vasıf Çınar’a, Emin Ali Bedirhan’dan
Tahir Kutay’a, Kürtçenin “Hawar”ı Celadet Ali Bedirhan’dan Osmanlı-Rus
Savaşı’nda vücudunda 25 yara açılan Ali Şamil Paşa’ya yakın tarihimizin önemli
aktörlerini tanıtıyor.
Bedirhani Ailesi
Derneği’nin tutanaklarıyla 1920’lerin İstanbul’undan bir kesitin sunulduğu
kitabın sonunda küçük bir albüm de yer alıyor.