Dîwan - Melayê Cizîrî

Kurte

Dîwana Pîrê Eşqê, şehsiwarê edebiyata Kurdî û yek ji pêşewayê ‘irfana rojhilatê, weşiya. Melayê Cizîrî ustadê edebiyata klasîka Kurdî ye. Qesîdeyên wî di warê tesewûfê de gelek bi mane û qîmet in. Melayê Cizîrî eger ne bi Kurmancî bi zimanekî din binivîsandiba, qet şuphe tune ku wê li cîhanê pirrtir navê wî belav biba. Ew edîbê eşqê, dilan, huner û bêrîkirinê ye û dibêje, dil, eşq û evîndar yek e. Mela ji pencereya îlahî li cîhanê mêze dike û her xweşiyê dibîne. Di vê xebatê de hem Kurdî hem jî Tirkiya dîwanê cih digre. Ev xebata ku ji hêla pisporê klasîkên kurdî Selman Dilovan ve hatiye traskrîbe kirin û amadeyî çapê bûye û ji hêla Osman Tunç ve jî wergera wê ya tirkî hatiye kirin, yek ji xebatên herî ciddî yên li ser Mela ye. *** Kürt edebiyatı’nın zirve noktası olarak kabul edilen Melayê Cizîrî, bütün Kürtler arasında tanınan ve sevilip sayılan bir şahsiyettir. Melayê Cizîrî’nin şu ana kadar bilinen tek eseri bu Divan’dır. Cizîrî’nin divanı, yıllar boyu medrese hocalarının ve talebelerinin yanından ayırmadığı ve başucu kitabı olarak kullandığı nadir eserlerden bir tanesidir. Bunun yanında medreselerde ders kitabı olarak okutulan bu divan’ın şiirleri talebeler tarafından ezberlenip büyük bir aşkla söylenegelmiştir. Şark dünyasının bir çok müellifi gibi Melayê Cizîrî’nin de hayatı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığımızı belirtmeliyiz. Bu biraz da şark dünyasının gizemli bir hayata olan aşinalığından kaynaklanmış olsa gerek. Üzerinde ittifaka varılmış olmasa da bir rivayete göre Cizîrî: 1567/1640 yılları arasında yaşamıştır.