Fonolojîya Zazakî

Kurte

Di navbera mirovan de ji bo ragihandinê enstrumana herî giring ziman e. Pergala ku di navbera mirovan de ragihandinê pêk tîne ziman e. Bi ziman civak li ser lingan dimînin û ziman e ku rê li ber wê civatê vedike ku ew hebûn û kesayetîya xwe bidomîne. Bi rêya veguhestina bi nifşan re dewama hêmanên çandî yên ku ji bîra kolektîf pêk tên, dîsa ziman dabîn bike.

Xebatên ziman ne tenê xebatên zimannasîyê ne. Hemû zanistên ku bi mirovan re têkildar in, bi awayekî bi ziman re jî eleqeder in û tiştinan li ziman zêde dikin. Lewra ziman dorpêçker e û bi hemû zanistan re têkildar e. Ji ber vê yekê xebatên derbarê ziman de ne tenê xebatên zimannasîyê ne, herwiha xebatên hevpar yên li ser gelek binbeşên zanistî ne.

Fonetîk û fonolojî du binbeşên zimannasîyê ne ku têkîlîyeke zexm di navbera wan de heye. Zimannasîya ku gelek binbeşên wê yên din hene, ji pêvajo û pêkhatina dengê mirovan heta bidawîbûn û watedayînê pêk tê. Deng û guherinên dengan du mijarên bingehîn in ku ji hêla her du binbeşên zanistê ve tên vekolîn. Ji ber ku deng bi xwe pirhêli ne gelek qadên xebatê yên fonetik û fonolojîyê, bi awayên cuda li ser wan dixebitin. Her qadeke xebatê di nava zanista xwe de dikare bê nirxandin lê di navbera van qadan de têkîldarîyeke xurt heye.