Karmamiz

Kurte

Çîrokek temenê wê digîhîje pênc û heft sal berê.Jiyana têkoşerekiye ku bi xwe ra jiyana wê demê ya xelkê me radixîne ber çavan.

Serpêhatiya nivîsandina vê romanê weka a xelkê xwe dramatîk e. Carekê bi avê de diçe,carek bi agirê bombeyan tê şewitandin û carekê rêveberi zindane dest danîne ser. Lê tekoşerê me Hesenyanî cara dawî bi ser dikeve û karmamiz(karxezal)ê digihîne ber destê xwendevanan.

Ev roman yek jê romana klasîk a kurdî ye.

Xwendevanên xoşewîst!

Di sala 1343ê Havînî (1964ê Z. ) de, wê dema ku li zîndana Qizilqela ya Tehranê bi tawanê kurdîtiyê zîndanî bûm, min çîrokek bi zimanê farsî nivîsî bi navê “Ronak Ahuyê Kuhestan”ango “Ronak, Mamiza(Xezala) Zozanê” . Mixabin di ketin û rabûnên jiyanê de, tevî gelek helbest û nivîsar û çîrokên din ji destê min çûn û tunebûn. Lê çawaniya çîroka min her di bîra min de mabû; heta ku di sala 1358(1979 Z. )an de, li binê çiyayê Qendîlê rastî pêşmergeyekî hatim, me hev naskir. Bîranînên xwe ji min re vegotin. Serpêhatiya wî gelekî dişibiya serpêhatiya lehengê çîroka min. Min bi wî re biryar da ku serpêhatiya rastteqîn ya wî pêşmergeyê qehreman bi serpêhatiya xeyalî ya lehengê çîroka xwe bikim yek û bikim çîrokek, min dest bi nivîsandina wê kir. Mixabin hêj nîvco bû bi min re ket nav çemê Kewlê, tevî hin nivîsarên din, ew jî di avê de çû. Min ji nû ve dest pê kir. Ji ber jiyana pêşmergetiyê her bi kû ve biçûma min nivîsên xwe jî bi xwe re dibirin û ji bo nivîsandinê min ji her derfetekî sûd werdigirt. Heyanî şevekî li gundekî aliyê Hewşarê ku min danî odeyekî. Topeke dijmin li xênî dikeve û çîroka min jî dibe belagêraya we. Min dev jê berneda û sêyemîn car dîsa min nivîsand. Lê mala xwedê ava vê carê min di roja 20/8/1360 Havînî(1971ê Z. ) , li gundê Kavlanê ya navçeya Gewreka Mehabadê temam kir.

Her weke min destnîşan kirî Karmamiz pirek e di navbera ‘Hebû’ û ‘ Nebû’ de, lê beşa wê ya xeyalî zêdetir e.

Di Karmamiz de jiyana kurdewarî, bihurandina jiyana pêş-mergetî, dab û nerîtên paşveroyî, zilm û zora ku li keçan tên kirin, li pêş çavan hatiye raxistin.

Karmamiz yekemîn çîroka min a dirêj e ku deh sal berî niha min nivîsandiye, ji kêmaniyan ne dûr e û di wê hêlê de daxwaza lêborînê ji we dikim.

      Di vê çîrokê de navê lehengan û deveran ne yê rastî ne, îca heke cihek yan kesek bi we hevnas were jî ew rasthatinek e.

Ji bo hin peyvên dibe ku xerîb werin, min ji zaravayên kurdî ferhengokek jî di dawiya pirtûkê de daniye û wate kiriye. Dibe ku hin peyv xwedî wateyeke din jî bin, lê wateya ku bi naveroka çîrokê re heye hatiye destnîşankirin. 1 Îca va hûn û wa Karma-miz.

Elî Hesenyanî(Hawar)

....

Dehan pirsyarên bêbersiv mejiyê wî diguvaştin.

Noqî nav deryaya xeyalê bû. Nedizanî di wê demê de çavên hêsirîn ê Mamiza xembar bi heyvê re bi raz û niyazê ve mijûl in û firîşteya xewna wan ji wan aciz e. . . nedizanî ku karmamiza wî di bin barê giran ê biserhatê de çemiyaye û hûr bûye. . . nedizanî her tim xezal tê nêçîrkirin, lê vê carê xezal dixwaze nêçîrvanî neçîr bike.